‘Eindeloos met zen beginnen’ is de ondertitel van de Nederlandstalige versie van het beroemde boekje van Shunryu Suzuki met de titel ‘Zen Mind, Beginner’s Mind’ (Zen-begin). Het is een boekje met verzamelde teksten, voor het eerst uitgegeven in 1970, allemaal tijdens de les uitgesproken door Suzuki, die les gaf in San Fransisco tussen 1958 en 1971. Het was helemaal niet zijn bedoeling om zo lang in de Verenigde Staten te blijven, maar hij vond er in de jaren zestig een goed gehoor van jonge Amerikanen die allemaal zeer geïnteresseerd waren in de meditatie en de praktijk van zen. Dit leidde tot de oprichting van het Zen Centre San Fransisco en zelfs tot een heus zenklooster (Tessajara).
Wat Suzuki wil zeggen met ‘Zen Mind, Beginner’s Mind is dat je weliswaar ervaring kunt hebben met zen, maar dat voor zen altijd de open geest van een beginner is vereist. Het geen idee hebben waar je aan begint, is altijd nodig. Dat is natuurlijk in tegenspraak met zichzelf, daarom is het ook een kwestie van oefening en beoefening om telkens weer als een beginner te kunnen beginnen. Suzuki zegt het zo: “In de geest van de beginner zijn er vele mogelijkheden, in die van de ervarene maar enkele’. ‘Het komt er dus op aan je geest van de beginner te behouden. Het is helemaal niet nodig een diep begrip van Zen te hebben. Ook al zou je veel Zen literatuur lezen, elke zin moet je lezen met een heldere geest. Je kunt niet zeggen: ‘ik weet wat Zen is’, of ‘ik heb verlichting bereikt’. Dit is in feite het echte geheim van kunst: altijd een beginner zijn.“
Dus als je met zen zou willen beginnen, is het van groot belang om de geest van de beginner blijvend te leren waarderen. Het lijkt een beetje op Pippi Langkous’ uitspraak ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’ .
Die openheid in de geest kun je leren door met zen te beginnen. En telkens weer opnieuw! De zenschool is wat dat betreft de makkelijkste die er is. Je blijft altijd zitten, omdat ‘overgaan’ een illusie is. Er is geen bereiken of niet-bereiken, er is alleen maar zitten op een kussentje: zazen. Dat lijkt weinig, maar het is alles. Iets wat je op termijn gaat ontdekken als je zazen gaat doen. Dus: niet te lang nadenken. Ga het doen!
maandag 21 juli 2025