Het geestelijk pad is niet alleen een pad voor mijzelf. Ook mijn omgeving heeft er baat bij. En daar heb ik dan weer baat bij. Er is altijd sprake van een wisselwerking, je oogst wat je zaait. Ondanks dat, ben ik de enige die mijn geestelijk pad kan lopen. Wat ik bedoel is dat ik mijn geestelijk pad zoals ik dat vormgeef, niet op een ander kan plakken. Mijzelf spiegelen aan anderen of, andersom, anderen spiegelen aan mij, helpt daar niet bij. Dat is verspilde energie. Of zoals de Boeddha zegt: “Wees jezelf tot toevlucht en tot eiland, laat de Dharma je tot eiland zijn”.
Dit individuele wordt snel verkeerd begrepen. Dan wordt het gaan van een geestelijk pad gezien als een egocentrische en egoïstische bezigheid. Uiteraard kan dit wel gebeuren. Elke weg die je gaat, kan een dwaalweg zijn, maar het is zeker niet de inzet van het lopen van een geestelijk pad. Integendeel, mijzelf open stellen voor een ander, mijn medemens zien als mijzelf is een essentieel onderdeel van het gaan van een geestelijk pad. Hier heeft de Boeddha heldere uitspraken over gedaan. Bijvoorbeeld over liefdevolle vriendelijkheid. In de korte leerredes (Khuddaka Nikaya) staat:
‘Zoals een moeder haar enige zoon
Met haar leven zou beschermen,
Zo moge men tegenover alle wezens
Een onbegrensde geest ontplooien
En liefde tegenover de wereld.
Laat men een onbegrensde geest ontplooien
Naar omhoog, naar beneden en rondom,
Niet benepen, vrij van haat en rivaliteit.’
woensdag 23 december 2020