Ademnood

Hoe word je je bewust van iets dat vanzelf gaat?

Dit gebeurt op het moment dat het niet meer vanzelf gaat.

Mijn vader kreeg jaren geleden een hartaanval en overleefde dit vrij gemakkelijk. Maar wat bleef was het bewustzijn dat het hart er mee op kan houden als er plotseling een bloedpropje verschijnt. Dat maakte dat het gevolg van de hartaanval niet zo zeer fysiek was, maar vooral psychisch. Mijn vader had het vertrouwen in de vanzelfsprekendheid van het functioneren van zijn hart verloren en dat maakte hem angstig. Het duurde een lange tijd voordat hij weer vertrouwen had in de vanzelfsprekendheid van het kloppen van zijn hart.

Ademen is ook iets dat helemaal vanzelf gaat. Je hoeft geen adem te halen, je krijgt adem zonder dat je daar iets voor hoeft te doen. Tot het moment dat ademen moeizaam wordt en je last krijgt van ademnood. Als kind had ik veel last van mijn luchtwegen en ook heb ik verschillende keren longontsteking gehad. Kortom, ik was een ziekelijk kind. Elke verkoudheidsvirus wist mij te vinden en het liep bijna altijd uit de hand, zodat ik er weer een flinke bronchitis aan over hield. Tussen november en mei was ik gedurende elk schooljaar op de lagere school zeker zes weken thuis, waar ik al hoestend en proestend onder begeleiding van mijn moeder schoolwerk zat te maken. Zo leerde ik de leerschool van de beperkingen kennen. ‘There is a crack in everything, that’s how the light gets in’, zingt Leonard Cohen. Dit is dan ook geen treurig verhaal over een bleek ziekelijk zielig jongetje dat veel te kort is gekomen in zijn jeugd. Integendeel!

Hoewel het natuurlijk zo is dat ik als kind mijn ziekzijn niet kon waarderen, kijk ik er nu op terug als een heel waardevolle periode in mijn leven. Als ik nu word gewaardeerd om mijn rust, is dat iets wat ik heb geleerd met ziek zijn. In ademnood leer je dat het enige wat je kunt doen is rustig blijven. Opwinding maakt het alleen maar erger en benauwder. Zo heb ik me noodgedwongen een rustig tempo eigen gemaakt en heb ik op latere leeftijd niet door schade en schande hoeven leren waar mijn grenzen lagen.

Door de ademnood ben ik mij bewust geworden van mijn adem. Ik leerde rustig in en uit te blijven ademen als ik heel benauwd was. Ik leerde alles te doen zonder benauwd te worden en op die manier ook mijn lichamelijke beperking kennen. Ik kon en kan bijvoorbeeld niet lang hardlopen en in de winter blijf ik nog steeds het liefst binnen als er een koude snijdende wind is, die voor mij letterlijk adembenemend is.

Op deze manier is mijn bewustzijn van mijn adem gegroeid en is het ademen voor mij een levende en levendige aanwezigheid. Een groot wonder dat zich laat zien in alles wat leeft!

Vandaar dat het bewustzijn van de adem en het rustig ademen voor mij een belangrijke, maar ook een persoonlijke, hoeksteen is van zazen, naast een goede houding en het vrij laten functioneren van de geest.