We leven van de eerste tot de laatste adem. Lucht is waar het allemaal om draait. Iconisch is het beeld van de net geboren baby die het bij de eerste adem op een krijsen zet. Iedereen is gelukkig en blij bij dit teken van leven. Ook kennen we het beeld van de stervende mens die zijn laatste adem uitblaast. In afwachting van nog een allerlaatste ademtocht is het stil, doodstil, tot iedereen zich realiseert dat dit het was. Ik voel me gezegend dat ik het begin en het einde van het leven van nabij heb mogen meemaken. In het moment van het zien van de eerste adem en het zien van sterven voelde ik het leven in alle heftigheid door mij heen razen. Even was er geen enkele twijfel over het hoe en waarom. Ik ervoer het ‘leven’ in zijn volle omvang.
Bij zen wordt gewezen op het belang van het zien van deze grote vraag rondom leven en sterven. Niet om er een antwoord op te formuleren, maar om je bewust te zijn van deze twee momenten, dat je leven zich afspeelt tussen deze twee momenten. En dat ademen dit leven kenmerkt. Of zoals Shunryu Suzuki het zegt in zijn “Zen Mind, Beginner’s Mind” (blz. 29): “When we practice zazen our mind always follows our breathing. When we inhale, the air comes into our inner world. When we exhale, the air goes out to the outer world. The inner world is limitless, and the outer world is limitless. We say “inner world” and “outer world”, but actually ther is just one world.”
Vervolgens is het belangrijk om deze beweging van in- en uitademen te volgen. We zijn ons bewust van deze beweging. Als je kalm genoeg bent om deze beweging te volgen, gaat Suzuki verder, dan is daar verder niets: geen ‘ik’, geen wereld, geen geest of lichaam; er is alleen een deur die open en dichtgaat. Er is alleen beweging: in en uit.
Zo zit je als een onafhankelijk en zelfstandig ademend levend wezen en tegelijkertijd ben je zo afhankelijk als het maar zijn kan, want je kunt niet zonder lucht. En zo is het met alles dat ademt. Allemaal unieke en bijzondere verschijningen en tegelijkertijd ook allemaal afhankelijk van dat ene ding: lucht. Lucht krijgen is waar het allemaal om draait. Zuurstof is de brenger van leven, van levensenergie.
Oefening:
Adem lang uit,
alsof het je laatste adem is.
Wacht tot de adem komt en adem in,
alsof het je eerste adem is.
Zo sterf je en word je weer geboren,
keer op keer op keer op keer
en op een dag niet meer.
Hoe wonderbaarlijk!
vrijdag 24 januari 2020